Son yıllarda hemen herkesten aynı şikayeti mutlaka duymuşsunuzdur; “sabahları yorgun ve bitkin kalkıyorum” Bu şikayete sahip olanlarımız durumu genellikle yeterince uyuyamamalarına bağlarlar.

Oysa İhtiyacımız olan daha fazla uyumak değil, daha karanlıkta uyumaktır. Northwestern Üniversitesi’nin yürüttüğü bir çalışma orta derecede aydınlatılmış bir odada uyumanın, daha az ışıklı bir odada uyumaya kıyasla metabolik ve kardiyovasküler sağlığı etkilediğini ortaya koydu.

Gerek yatak odalarımızdaki cihazların ışıkları, gerekse dışardaki sokak lambalarından içeri sızan ışıklar olsun, günümüz insanı bir miktar ışıkla uyumayı alışlanlık edindi.

Oysa bazen ışık değil, karanlık gerekir. Çünkü; insan sağlığı için en kaliteli uyku; uzun olan değil karanlık olandır. Evet, daha fazla karanlık..

Farklı Işık Seviyelerinde Uyku Çalışmaları

Northwestern Üniversitesi‘ndeki araştırmacılar, farklı seviyelerde aydınlatılmış odalarda 10 genç yetişkinden oluşan iki grubu uyuttu. Birinci grup, 2 gece loş ışıklı odalarda uyurken; diğer grup 1 gece loş, sonraki gece ise orta derecede tepeden ışık alan bir odada uyudular. Ki bu orta ışık seviyesi, yaklaşık olarak bulutlu bir gündeki ışığa eş değerdi.

Deneklerin tümüne geceleri kalp monitörleri takıldı ve sabahları uyandıklarında ilk iş olarak çeşitli glikoz testleri yapıldı. Her iki grup da aynı miktarda uyumasına rağmen vücutları çok farklı geceler yaşadı.

Her iki grup da loş ışıkta uyudukları ilk gece insüline iyi yanıt verdi. Ancak ikinci gece, daha parlak ışıkta uyuyan grup insüline iyi yanıt vermedi. İkinci gece loş ışıkta uyuyanların insülin direnci puanları yaklaşık %4 düşerken, daha fazla ışıkta uyuyanların insülin direnci %15 civarında yükseldi. Üstelik fazla ışıklı gecede uyuyanların kalp atışları da daha hızlıydı.

Artan kalp atış hızı, araştırmacıları, ışığın genellikle gün boyunca vücut işlevlerine egemen olan sempatik sinir sistemini harekete geçirdiği sonucuna varmasına neden oldu.

Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi’nden Phyllis Zee durumu; “Uyku sırasında tek bir gece orta derecede oda aydınlatmasına maruz kalmak, kalp hastalığı, diyabet ve metabolik sendrom için risk faktörleri olan glikoz ve kardiyovasküler düzenlemeyi bozabilir ” şeklinde özetliyor.

Elbette; yürütülen çalışmanın sınırlı bir sürede ve az sayıda denekle yapılmış olması, nihahi verilere ulaşarak son noktayı koymak adına yeterlilik sağlamıyor ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğu ortada..

Ancak tüm araştırmacılar, insanların uyku sırasında ışığa maruz kalma miktarının tamamen önlemesi veya en aza indirmesinin önemi noktasında hemfikirler. Bu durum modern toplumlarda yaşayan insanların birçok alışkanlığını yeniden gözden geçirmesi gerektiğini gözler önüne seriyor.

Uyku Sırasında Işığı Azaltmak İçin Birkaç İpucu

• Işıkları açmayın. Yine de bir ışığın açık olması zorunluysa (yaşlı yetişkinlerin ya da çocukların güvenlikleri sebebiyle), zemine yakın loş bir ışık kullanın.
• Işığın rengi önemlidir. Beyin için daha az uyarıcı olan kehribar veya kırmızı/turuncu ışık tercih edin. Beyaz veya mavi ışığı kesinlikle kullanmayın veya uyuyan kişiden uzak tutun.
• Dış mekan ışığını kontrol edemiyorsanız, karartma perdeleri veya göz maskeleri kullanın.
• Yatağınızın odadaki konumunu, dışarıdaki ışığın yüzünüze gelmeyecek şekilde belirleyin.

Kaynaklar;

https://news.northwestern.edu/stories/2022/03/close-the-blinds-during-sleep-to-protect-your-health/